Wpływ działalności bobra europejskiego (Castor fiber L.) na środowisko naturalne i gospodarkę człowieka wzdłuż transektu N-S przez Karpaty Zachodnie (Polska-Słowacja)
Date: -
Supervisor: Małgorzata Kijowska-Strugała
Contractors: Joanna Wąs
No.: PRELUDIUM BIS 2: 2020/39/O/ST10/01354
(project inny)
Głównym celem badań będzie ocena wpływu działalności bobrów na zmiany funkcjonowania dolin górskich (poprzez identyfikację i analizę zmian morfologii koryt, procesów erozyjnych, stanu hydromorfologicznego rzek, transportu materiału, jakości wód powierzchniowych), oraz w kontekście gospodarki człowieka (użytkowanie ziemi, ponoszone straty finansowe, uszkodzenia infrastruktury melioracyjnej i drogowej).
Powrót bobrów na tereny górskie, zwłaszcza te intensywnie zamieszkane lub w inny sposób zmienione przez działalność człowieka, stwarza nowe warunki środowiskowe, w tym geomorfologiczne i hydrologiczne. Badaniami objęte zostaną wybrane fragmenty doliny rzek w transekcie południkowym Karpat Zachodnich od pogórza przez Beskidy aż po południowy skłon Karpat Zachodnich na Słowacji, gdzie bobry migrowały z Polski. Są to tereny historycznie uwarunkowane różnym pokryciem terenu i użytkowaniem ziemi (różna wielkość działek rolnych) oraz gęstością zaludnienia.
Morfologiczna aktywność bobrów w terenach górskich jest stosunkowo słabo zbadana, pomimo jego dużej aktywności w tych obszarach. Luki w wiedzy na temat roli bobrów w dolinach rzecznych wynikają z „nagłego” (w latach 80. i 90. XX w.) ich pojawienia się po kilku wiekach nieobecności.
Uzyskane w ramach planowanych badań wyniki, będą kompleksową analizą skutków inżynieryjnej działalności bobrów na zmiany funkcjonowania środowiska przyrodniczego i na gospodarkę człowieka po 40 latach od reintrodukcji 1-wszego osobnika na obszar Karpat Zachodnich. Ponadto wyniki mogą być wykorzystane w opracowaniu rozwiązań systemowych i technicznych dotyczących współistnienie człowieka i bobra w obszarach górskich.Dodatkowo, problem badawczy projektu jest bardzo ściśle związany z ostatnio omawianymi zagadnieniami dotyczącymi transformacji geoekosystemów rzecznych, które mają szczególne znaczenie w dobie zmian klimatu.
Publications
Abstracts, reviews, notes
- Kijowska-Strugała Małgorzata, Wąs Joanna, Siwek Joanna, Gorczyca Elżbieta: Wpływ działalności bobra na skład chemiczny wód potoków karpackich (Polska, Słowacja). [w]: Geografia bez granic. Kongres Geografii Polskiej, Lublin, 10-14.09.2025. Księga abstraktów. Red. Przemysław Mroczek, Renata Krukowska, Anna Orłowska. Lublin: UMCS, 2025 - s. 276.
- Wąs Joanna, Kijowska-Strugała Małgorzata, Piróg Danuta, Adam Solecki, Bembnowicz Agnieszka, Gorczyca Elżbieta: Local community perception of the Eurasian beaver (Castor fiber) in the Carpathians. [w]: Regional Conference of Geomorpology - Geomorphology for Society: Challenges and opportunities. Timisoara: 2025 - s. 157.
- Wąs Joanna, Kijowska-Strugała Małgorzata: Chemical composition of river water under the influence of the European beaver (Castor fiber) presence in the Western Carpathians. [w]: 35th International Geographical Congress 2024. Dublin: IGU and Geographical Society of Ireland, 2024 - 1 s.
- Wąs Joanna, Kijowska-Strugała Małgorzata, Gorczyca Elżbieta, Adam Solecki, Malak Adela: Public Perception 40 Years After: Beaver reintroduction. [w]: Pathways Europe 2024: Human Dimension of Wildlife. 2024 - -
- Wąs Joanna, Kijowska-Strugała Małgorzata: Impact of beaver (Castor fiber) activity on chemical composition of water and sediment in Polish and Slovakian Carpathian rivers – preliminary studies. [w]: EGU General Assembly 2023, Vienna, Austria, 24–28 Apr 2023. Vienna: EGU, 2023 - s. EGU23-13846.
