Centrum miasta przyciąga tych, którzy korzystają z ośrodków edukacji lub usług. Mała nadmorska miejscowość jest magnesem dla wczasowiczów. Zakład przemysłowy położony na peryferiach wielkiej aglomeracji jest celem codziennych dojazdów pracowników. Każde z tych miejsc przyciąga w inny sposób i jest atrakcyjne dla innej grupy podróżujących. Ponieważ ta sama osoba może funkcjonować w różnych rolach, zamiast mówić o różnych typach podróżnych, mówimy o jednostkowych podróżach i ich różnych motywacjach.

  <     >  
rozumieć dostępność

temat
03
atrakcyjność celu

Podział na różne motywacje podróży ma zastosowanie wyłącznie w transporcie pasażerskim; w transporcie towarowym jedyną motywacją jest kryterium ekonomicznej efektywności (nadal uznajemy, że atrakcyjność różnych miejsc w przestrzeni jest różna, ale bez dalszych podziałów przyjmujemy, że jest ona proporcjonalna do poziomu aktywności ekonomicznej).

Na poziomie indywidualnych decyzji istnieje nieograniczona różnorodność powodów do podróży, jednak interesują nas przede wszystkim motywacje występujące masowo, ponieważ tylko takie mają wpływ na globalny obraz dostępności. Najczęściej motywacje grupuje się w sześć kategorii:

  • dojazdy do pracy,
  • wyjazdy służbowe i biznesowe,
  • wyjazdy na zakupy,
  • wyjazdy w celu osiągnięcia usług lub edukacji,
  • wyjazdy turystyczne,
  • wizyty rodzinne i towarzyskie.

Każdej z nich towarzyszy inna ocena atrakcyjności celu podróży, inna ocena kosztu, nieco inne preferencje środka lokomocji i typu transportu (indywidualny/zbiorowy). Na przykład przy wyjazdach turystycznych będą preferowane miejsca o wysokich walorach krajoznawczych, a podróżni będą w stanie zaakceptować stosunkowo wysoki koszt, jako nieuniknioną cenę dostania się do rzadkiego dobra. Inaczej będzie przy wyjazdach na zakupy, których celem będą ośrodki handlowe, stosunkowo liczne i położone blisko miejsc zamieszkania. Te fakty będziemy musieli uwzględnić w obu składnikach wzoru A/K.

Najbardziej użyteczne są te motywacje, których czynnik atrakcyjności 1) może być obiektywnie zmierzony, 2) dobrze różnicuje miejsca docelowe podróży. Przyjrzyjmy się wizytom rodzinnym i towarzyskim. Z punktu widzenia każdej indywidualnej decyzji, cel podróży wydaje się dobrze określony (każdy wie gdzie znaleźć swoich znajomych), jednak po przedstawieniu wszystkich celów na mapie otrzymalibyśmy obraz odpowiadający gęstości zaludnienia - dla całości populacji rodziny i znajomi nie koncentrują się na jakiś szczególnych obszarach. Kiedy natomiast badamy podróże do usług edukacyjnych, możemy bez pytania podróżnych zidentyfikować ośrodki edukacyjne i stworzyć silnie zróżnicowany obraz atrakcyjności wszystkich miast w kraju.

O tym, czy uwględniamy motywacje podróży decyduje cel badania. W szczegółowych badaniach tematycznych (np. z zakresu turystyki) kierujemy się konkretną motywacją i na jej podstawie obliczamy atrakcyjność. W badaniach ogólnych, które mają uwzględnić wszystkie podróże niezależnie od motywacji, przyjmujemy bardziej uniwersalną ale też mniej precyzyjną miarę atrakcyjności jaką jest liczba ludności (dla transportu pasażerskiego) lub PKB (dla transportu towarowego).