Wprowadzona na początku formuła A/K jest wystarczająca tylko dla poglądowej ilustracji zależności między atrakcyjnością celu i kosztem podróży. Przy jej użyciu możemy tylko wyrazić ogólną prawidłowość, że interakcje między blisko położonymi punktami w przestrzeni są bardziej intensywne, niż między daleko położonymi. Badania dostarczają jednak dowodów, że zależność ta jest bardziej skomplikowana i przedstawia się różnie w zależności od rodzaju transportu, motywacji podróży, charkertystyki społeczno-ekonomicznej uczestnika ruchu, itd.

  <     >  
rozumieć dostępność

temat
05
funkcja oporu przestrzeni

Aby uzyskać narzędzie o większej elastyczności, trzeba przekształcić wzór i wyodrębnić w nim składnik odpowiedzialny wyłącznie za relację między A i K. Otrzymujemy postać iloczynową A*f(K), a wszystkie rozważania na temat relacji sprowadzą się do doboru odpowiedniej funkcji f(), nazywanej funkcją oporu przestrzeni. Działanie funkcji jest zbliżone do operacji odwrotności arytmetycznej, z tym że uwzględnia ona słabnięcie efektu oporu przestrzeni wraz ze zwiększaniem odległości, stąd angielska nazwa distance decay function.

Przy zastosowaniu najprostszej funkcji oporu f()=K-1 odtwarzamy stary wzór przy użyciu innego, ale matematycznie równoważnego zapisu. Jest to najprostszy przypadek funkcji potęgowej, która, w ogólnej postaci f()=K-b daje cały wachlarz krzywych o stromości regulowanej parametrem b. Podobną rodzinę krzywych daje funkcja wykładnicza f()=1-bK. W obu przypadkach stromizna krzywej jest bardzo wysoka dla mniejszych odległości i stosunkowo mała dla większych. Przy mniejszych odległościach możliwość interakcji jest duża (wartości zbliżone do 1.0), ale raptownie maleje, przy większych dystansach możliwość interakcji jest mała (wartości bliskie 0) lecz dalszy spadek - powolny. W użyciu są również funkcje "trójstrefowe" np. logitowa, Gaussa, dla których najsilniejszy spadek występuje w średniej strefie dystansów.

 

W każdym przypadku dobór klasy funkcji i jej parametrów sprowadza się do odpowiedzi na pytanie: jaka jest chęć do podróży na bliższe, a jaka na dalsze odległości? Dobierając krzywą o mocno wklęsłym kształcie odzwierciedlamy preferencję bliższych podróży lub wysoką czułość na koszty. Krzywe o łagodnym spadku lub S-kształtne nadają się lepiej do modelowania dalekich podróży.