IGiPZ PAN > Badania > Projekt

Teoretyczno-metodyczne podstawy dla gospodarki przestrzennej i polityki spójności (dostępność, mobilność, interakcja, GIS)

Termin: -

Kierownik: Tomasz Komornicki

Wykonawcy: Aleksandra Deręgowska, Sławomir Goliszek, Tomasz Komornicki, Piotr Korcelli, Wojciech Pomianowski, Piotr Rosik, Piotr Siłka, Marcin Stępniak, Barbara Szejgiec-Kolenda, Przemysław Śleszyński, Dariusz Świątek, Rafał Wiśniewski

Zadanie ma na celu opracowywanie (oraz testowanie na bazie materiałów empirycznych) metodyczno-teoretycznych podstaw dla gospodarki przestrzennej, polityki regionalnej oraz polityki spójności. Dotyczy ono w szczególności prowadzenia wymienionych polityk na poziomie wojewódzkim, krajowym oraz europejskim. Zadanie jest kontynuacją prac prowadzonych w ramach wcześniejszych zadań statutowych dotyczących analizy przemian: sieci osadniczej, dostępności przestrzennej, mobilności, interakcji przestrzennych oraz innowacyjności.

Dotychczasowe doświadczenia zebrane w trakcie wymienionych analiz, jak również podczas realizacji aplikacyjnych projektów badawczych, posłużą do usystematyzowania oraz doprecyzowania stosowanych narzędzi badawczych. Uzyskane wyniki służyć mają m.in. wykonywaniu ewaluacji ex ante i ex post programów inwestycyjnych (w tym w szczególności programów Unii Europejskiej) oraz poszczególnych inwestycji. Mogą być rozumiane jako podstawa do określania skutków terytorialnych tychże programów i projektów (territorial impact assasement). Ewaluacja kończonych, a także przygotowywanych projektów będzie miała szczególne znaczenie w okresie 2012-2015, kiedy z jednej strony ocenie podawane będą efekty projektów i programów z okresu programowania 2007-2013, a z drugiej tworzone będą nowe programy na lata 2014-2020. Na poziomie krajowym przewidywane prace stworzą, umocowane w dorobku światowym, narzędzia dla monitorowania oraz modyfikowania polityki przestrzennej państwa (ewentualna aktualizacja dokumentów strategicznych, w szczególności opracowanych w resortach Rozwoju regionalnego i Transportu).

Istotnym elementem zadania jest wykorzystanie technik GIS (w tym powstawania aplikacji dedykowanych), w szczególności w zakresie doskonalenia metod badania dostępności przestrzennej (kumulatywnej i potencjałowej). Zadanie obejmuje także opracowanie podstaw dla badania w Polsce społeczeństwa informacyjnego oraz przedsiębiorstw kreatywnych. Zagadnienia te wymagają usystematyzowania wiedzy z punkty widzenia obecnego dorobku geografii ekonomicznej. Są także wciąż mało rozpoznane w przestrzeni kraju.

W ujęciu szczegółowym prace w ramach zadania obejmują:

  • Kierunki przekształceń sieci osadniczej kraju;
  • Układ powiązań pomiędzy ośrodkami metropolitalnymi w skali krajowej i międzynarodowej (interakcje społeczne i ekonomiczne, w szczególności migracje, relacje handlowe, powiązania przedsiębiorstw, powiązania teleinformatyczne, powiązania sektora naukowo-badawczego);
  • Oddziaływania poszczególnych ośrodków w przestrzeni (interakcje społeczne i ekonomiczne, w szczególności migracje, dojazdy do pracy);
  • Sytuację miast i regionów w zakresie dostępności przestrzennej oraz możliwości ich poprawy;
  • Przemiany mobilności codziennej i fakultatywnej mieszkańców Polski;
  • Efekty rozwoju sieci transportowych (przede wszystkim drogowych i kolejowych);
  • Natężenie i rozkład ruchu drogowego;
  • Zróżnicowania terytorialne w rozwoju społeczeństwa informacyjnego i przedsiębiorstw kreatywnych.

Publikacje

Monografie, raporty

Artykuły, rozdziały, referaty i inne

  • Rauhut Daniel, Komornicki Tomasz: The challenge of SSGI provision in rural areas. [w]: 55th Congress of the European Regional Science Association: "World Renaissance: Changing roles for people and places", 25-28 August 2015, Lisbon, Protugal. Lisbon: ERSA, 2015 - 24 s.
  • Rosik Piotr, Stępniak Marcin, Komornicki Tomasz: The impact of the motorways and expressways on accessibility and cohesion. [w]: Resilient and Inclusive Transportation Systems through Smarter Mobility. EASTS 2015 Conference, 11-14 September, Cebu City, Philippines. Cebu: EASTS, 2015 - 13 s. [na CD-ROM]
  • Rosik Piotr, Stępniak Marcin, Musiał-Malagó Monika: Road and railway potential accessibility of Poland in the European dimension. Parma: Società Italiana di Economia dei Trasporti e della Logistica, 2014 - 15 s. (SIET Working Papers; 1403)
  • Stępniak Marcin, Rosik Piotr: The Impact of Data Aggregation on Potential Accessibility Values. [w]: GIS Ostrava 2014 - Geoinformatics for Intelligent Transportation - January 27 – 29, 2014 , Ostrava. Ostrava: [b. w.], 2014 - 11 s.
  • Komornicki Tomasz: Spatial conditions and challenges in improving accessibility in Europe. - Informationen zur Raumentwicklung 2012, 7 8 - s. 367-380.
  • Komornicki Tomasz: Komu mają służyć polskie drogi?. - Pomorski Przegląd Gospodarczy 2012, 3 - s. 23-28.
  • Komornicki Tomasz, Rosik Piotr: Przesłanki i kierunki rozwoju infrastruktury transportowej na Mazowszu. - Mazowsze Studia Regionalne 2012, 11 - s. 11-35.
  • Komornicki Tomasz, Zaucha Jacek, Świątek Dariusz: Jak wzmocnić wymiar terytorialny Polityki Spójności Unii Europejskiej? Studia przypadku na obszarze Polski;. [w]: Dostępność i mobilność w przestrzeni. Red. nauk. Piotr Rosik, Rafał Wiśniewski. Warszawa: PAN IGiPZ, 2012 - s. 9-21.
  • Michniak Daniel, Rosik Piotr: Význam železničnej dopravy a dostupnosti pre rozvoj cestovného ruchu v slovensko-poľskom pohraničí. [w]: Konkurence na železnici – budoucnost pro 21. století nebo destrukce sitě?, Sborník příspěvků ze semináře Telč 2012. Editori Martin Kvizda, Zdeněk Tomeš. Brno: Masarykova univerzita, 2012 - s. 46-59.
  • Rosik Piotr: Motywacje podróży a dostępność potencjałowa gmin w Polsce. [w]: Dostępność i mobilność w przestrzeni. Red nauk. Piotr Rosik, Rafał Wiśniewski. Warszawa: PAN IGiPZ, 2012 - s. 35-45.
  • Rosik Piotr: Przedsiębiorstwa Mazowsza mające siedzibę poza Warszawą a poziom koncentracji gospodarki regionu. - Mazowsze Studia Regionalne 2012, 11 - s. 65-86.
  • Rosik Piotr, Stępniak Marcin: Długość podróży w prognozowaniu zmian potencjałowej dostępności drogowej na przykładzie dwóch odcinków autostrady A2. [w]: Modelowanie podróży i prognozowanie ruchu. Kraków: SIiTK RP Oddział w Krakowie, 2012 - s. 173-193 (Zeszyty Naukowo-Techniczne SIiTK RP Oddział w Krakowie. Seria : Materiały konferencyjne; 1 2012)
  • Rosik Piotr, Wiśniewski Rafał: Ruch graniczny z Polski do obwodu kaliningradzkiego na tle pozostałych odcinków zewnętrznej granicy Unii Europejskiej. [w]: Demokracja lokalna a współpraca transgraniczna na pograniczu polsko-rosyjskim. Red. Arkadiusz Żukowski, Marcin Chełminiak, Wojciech Kotowicz, Wojciech T. Modzelewski. Olsztyn: Instytut Nauk Politycznych, 2012 - -
  • Siłka Piotr: Typologia miast ze względu na potencjał innowacyjny. [w]: Wpływ innowacyjności na zmiany gospodarki w układach przestrzennych. Red. Zbigniew Zioło, Tomasz Rachwał. Warszawa-Kraków: Wydaw. Nauk. UP, 2012 - s. 61-73 (Prace Komisji Geografii Przemysłu PTG; 19)
  • Wiśniewski Rafał: Codzienne dojazdy do pracy - metodyczne aspekty badania wielkości i struktury dojazdów na przykładzie Białegostoku. - Studia Regionalne i Lokalne 2012, 49, 3 - s. 50-64.
  • Wiśniewski Rafał: Demograficzne aspekty dojazdów do pracy na przykładzie Białegostoku i województwa podlaskiego. [w]: Dostępność i mobilność w przestrzeni. Red. nauk. Piotr Rosik, Rafał Wiśniewski. Warszawa: PAN IGiPZ, 2012 - s. 147-156.
  • Śleszyński Przemysław: Przewidywanie w perspektywie długoterminowej. Rola ekonomicznych powiązań własnościowych i właścicielskich. [w]: Innowacyjność, kreatywność a rozwój, Red J. Kleer, A.P. Wierzbicki. Warszawa: Komitet Prognoz "Polska 2000 Plus" przy Rezydium PAN, 2012 - s. 170-184 (Kluczowe Problemy Przyszłości)
  • Śleszyński Przemysław: Kierunki dojazdów do pracy. - Wiadomości Statystyczne 2012, 11 - s. 59-75.
  • Śleszyński Przemysław: Dojazdy do pracy w Polsce. - Geografia w Szkole 2012, 65, 4 - s. 42-44.
  • Świątek Dariusz: Wyposażenie miast i gmin Mazowsza w infrastrukturę komunalną. - Mazowsze Studia Regionalne 2012, 11 - s. 37-63.
  • Komornicki Tomasz: Dostępność transportowa Polski zachodniej. - Studia nad rozwojem Dolnego Śląska 2011, 5-6 - s. 47-92.
  • Komornicki Tomasz: Powiat Wieluński w obecnym i planowanym systemie transportowym Polski. - Rocznik Wieluński, 2011, 2 - s. 143-156.
  • Komornicki Tomasz, Więckowski Marek, Rosik Piotr, Michniak Daniel: Powiązania transportowe jako czynnik aktywizacji przepływu usług, kapitału, ludzi pomiędzy makroregionem Polski zachodniej a regionami Słowacji. - Studia nad Rozwojem Dolnego Śląska 2011, 4 - s. 7-53.

Artykuły od 2013 roku

Rozdziały od 2013 roku

  • Komornicki Tomasz, Kowalczyk Karol: Transportowe wyzwania rozwojowe pogranicza polsko-ukraińskiego. [w]: Wyzwania rozwojowe pogranicza polsko-ukraińskiego. Red. Andrzej Miszczuk. Lublin: Norbertinum, 2017 - s. 189-213.
  • Zaucha Jacek, Komornicki Tomasz: The place based approach in development policy. [w]: EU Cohesion Policy: Reassessing performance and direction. Red. John Bachtler, Peter Berkowitz, Sally Hardy, Tatjana Muravska. London, New York: Routledge, 2017 - s. 297-310 (Regions and Cities; 111)
  • Goliszek Sławomir: Wpływ funduszy UE na zmiany dostępności komunikacyjnej w międzyaglomeracyjnych połączeniach drogowych w środkowej Europie. [w]: "Stare i nowe" problemy badawcze w geografii społeczno-ekonomicznej. Zeszyt 6. Red. Sławomir Sitek. Sosnowiec: Polskie Towarzystwo Geograficzne, Oddział Katowicki, 2015 - s. 115-126.
  • Komornicki Tomasz: Polska w europejskiej przestrzeni transportowej. [w]: Współczesne wyzwania polityki regionalnej i gospodarki przestrzennej. T. 1. Red. Stanisław Ciok, Sylwia Dołzbłasz. Wrocław: Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego Uniwersytetu Wrocławskiego, 2014 - s. 9-24 (Rozprawy Naukowe Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego Uniwersytetu Wrocławskiego; 33/1)
  • Siłka Piotr: Przestrzenne aspekty rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce. [w]: Współczesne wyzwania polityki regionalnej i gospodarki przestrzennej. T. 2. Red. Stanisław Ciok, Krzysztof Janc. Wrocław: Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego Uniwersytetu Wrocławskiego, 2014 - s. 39-49 (Rozprawy Naukowe Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego Uniwersytetu Wrocławskiego; 33/2)
  • Szejgiec Barbara: Eksport artykułów rolno-spożywczych w regionie lubelskim. [w]: Współczesne wyzwania polityki regionalnej i gospodarki przestrzennej. T. 1. Red. Stanisław Ciok, Sylwia Dołzbłasz. Wrocław: Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego Uniwersytetu Wrocławskiego, 2014 - s. 159-172 (Rozprawy Naukowe Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego Uniwersytetu Wrocławskiego; 33/1)
  • Szejgiec Barbara: Zastosowanie GIS w statystyce publicznej na przykładzie systemu statystycznego w Polsce. [w]: Graficzna prezentacja danych statystycznych. Wykresy, mapy, GIS. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2014 - s. 25-35.
  • Komornicki Tomasz: Infrastruktura transportowa. [w]: Terytorialny wymiar rozwoju. Polska z perspektywy badań ESPON. Red. Agnieszka Olechnicka, Katarzyna Wojnar. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2013 - s. 104-117.

Monografie od 2013 roku

Geographia Polonica

Abstrakty, recenzje, notatki

  • Siłka Piotr: Geography of theatrical market in Poland. [w]: AAG Annual Meeting 2016. San Francisco: Association of American Geographers, 2016 - 1 s.
  • Zaucha Jacek, Komornicki Tomasz, Szejgiec-Kolenda Barbara, Wiśniewski Rafał: Trade linkages and the role of territorial capital in the time of global crisis. A local perspective from Poland. [w]: Regional and Urban Studies for Strategic Planning and Development. RSA-Russia Conference 2016, 24th - 25th October 2016, St Petersburg, Russia. St Petersburg: Regional Studies Association, 2016 - s. 17.
  • Goliszek Sławomir: Dostępność komunikacyjna transportem zbiorowym w ośrodkach wojewódzkich Polski Wschodniej – wpływ środków z obecnej perspektywy UE na lata 2014-2020. [w]: IV Ogólnopolska Konferencja GIS w nauce. Poznań, 1-3 czerwca 2015. Poznań: Uniwersytet Adama Mickiewicza, 2015 - s. 28.
  • Komornicki Tomasz: Changes in transport accessibility in Poland. - Annual Report 2015 - s. 64-66.
  • Komornicki Tomasz, Szejgiec-Kolenda Barbara: Przekształcenia przestrzennego rozmieszczenia obszarów koncentracji eksportu – od okresu transformacji systemowej do rzeczywistości pokryzysowej. [w]: Problematyka 31. Międzynarodowej Konferencji Naukowej nt. „Międzynarodowe uwarunkowania rozwoju przemysłu i usług”. Red. Zbigniew Zioło, Wioletta Kilar. Kraków-Warszawa: Zakład Przedsiębiorczości i Gospodarki Przestrzennej. Instytut Geografii. Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie; Komisja Geografii Przemysłu PTG, 2015 - s. 46-47.
  • Komornicki Tomasz, Wiśniewski Rafał, Szejgiec-Kolenda Barbara, Zaucha Jacek: Lokalny wymiar procesów globalnych na przykładzie powiązań handlowych polskich powiatów. [w]: Problematyka 31. Międzynarodowej Konferencji Naukowej nt. „Międzynarodowe uwarunkowania rozwoju przemysłu i usług”. Red. Zbigniew Zioło, Wioletta Kilar. Kraków-Warszawa: Zakład Przedsiębiorczości i Gospodarki Przestrzennej. Instytut Geografii. Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie; Komisja Geografii Przemysłu PTG, 2015 - s. 48-49.
  • Komornicki Tomasz, Zaucha Jacek, Szejgiec-Kolenda Barbara, Wiśniewski Rafał: Impact of economic crisis on local development: Evidence from Polish regions. [w]: Territorial uncertainty and vulnerability as a challenge for urban and regional policy. Warsaw Regional Forum 2015. Programme and Book of Abstracts. Ed. Piotr Siłka. Warszawa: IGiPZ PAN, Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju, 2015 - s. 22.
  • Rosik Piotr, Stępniak Marcin, Komornicki Tomasz: The evaluation of the impact of construction of motorways and expressways in Poland in the years 2004-2015 on accessibility and cohesion. [w]: Challenges for the New Cohesion Policy 2014-2020. An academic and policy debate. Abstract Book. Riga: European Commission, RSA, Latvijas Universitate, 2015 - s. 52-53.
  • Szejgiec-Kolenda Barbara, Komornicki Tomasz: Areas at risk of the Russian restrictions on agri-food products. The nature of trade relations between Polish regions and Russia. [w]: Territorial uncertainty and vulnerability as a challenge for urban and regional policy. Warsaw Regional Forum 2015. Programme and Book of Abstracts. Ed. Piotr Siłka. Warszawa: IGiPZ PAN, Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju, 2015 - s. 71.
  • Stępniak Marcin, Rosik Piotr: Accessibility impact of a decade of development of the Polish road network. [w]: IGU 2014 Book of Abstracts. Cracow: IGU, 2014 - 1 s.
  • Szejgiec Barbara: The impact of economic crisis on geographic and product export diversification: the case of Polish regions. [w]: Diverse Regions: Building Resilient Communities and Territories. Annual European Conference, Sunday15th - Wednesday 18th June 2014, Dokuz Eylul University, Faculty of Business, Izmir, Turkey. Compiled by Elizabeth Mitchell. Seaford: Regional Studies Association, 2014 - s. 129.
  • Śleszyński Przemysław: Assessment of transport-settlement efficiency of Poland and its use in regional and spatial policy. [w]: IGU 2014 Book of Abstracts. Cracow: IGU, 2014 - 1 s.
  • Śleszyński Przemysław: Diagnoza stanu zagospodarowania przestrzennego kraju w KPZK 2030. [w]: Współczesne uwarunkowania gospodarowania przestrzenią – szanse i zagrożenia dla zrównoważonego rozwoju. Streszczenia. Warszawa, 24-25 czerwca 2014 r. Warszawa: Politechnika Warszawska, Wydział Geodezji i Kartografii, 2014 - s. 50.

Przegląd Geograficzny

Mapy, atlasy

  • Komornicki Tomasz, Szejgiec Barbara: Handel zagraniczny [7 map]. [w]: Statystyczny atlas województwa lubelskiego 2012. Lublin: Urząd Statystyczny w Lublinie, 2014 - s. 83-90.

Wróć